SSP WŁOCŁAWEK NOWA STRONA

Artykuł mgr Stanisława Kunikowskiego zamieszczony w wydawnictwie z cyklu "Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrzesniowej"
3 Włocławski Pułk Pontonowy im. generała Karola Sierakowskiego
(Oficyna Wydawnicza "Ajax", Pruszków 1994.

WŁOCŁAWEK - ZARYS DZIEJÓW MIASTA I JEGO ZWIĄZKI Z WOJSKIEM POLSKIM
Najwcześniejsze osadnictwo, związane z najstarszą, udokumentowaną źródłami pianymi częścią Włocławka, pochodzi z tzw. okresu lateńskiego (IV w. p.n.e.). W tym czasie na prawym brzegu rzeki Zgłowiączki, przy jej ujściu do Wisły, założyła osadę ludność kultury pomorskiej. Począwszy od IX w. n.e. na miejscu osady kultury pomorskiej funkcjonowała druga osada, której mieszkańcy trudnili się głównie hodowlą bydła, rybołóstwem i rolnictwem.
Włocławek jest jednym z najstarszych miast w Polsce. Nazwa miasta pojawia się  na widowni dziejów na przełomie X i XI w. Niemiecki kronikarz Thietmar, opisując wspłoczesny mu zjazd gnieźnieński w 1000 r., wśród jego uczestników wyminił min. biskupAa włocławskiego. Kronika Galla Anonima z początku XII w. wspomina o W
Włocławku jako grodzie książęcym, odgrywajacym znaczną rolę w dziejach obrony Polski. Z Włocławka i okolic Bolesław Chobry poprowadził na wojnę z Niemcami 800 rycerzy pancernych oraz 2000 trczowników.
Wiek XI i XII przynósł terytorialny rozrost biskupstwa włocławskiego, co w niemałym stopniu przyczyniło się do rozwoju samego grodu, zwanego wówczas Włodzisławiem, a następnie Włocławkiem. W 1261 r. książę Kazimierz udzielił biskupowi włocławskiemu prawa do lokacji na prawie niemieckim. Wówczas to napłynęła fala osadników niemieckich, przeważnie kupców i rzemieślników.
W wyniku osadzenia przez Konrada Mazowickiego na ziemi chełmińskiej Krzyżaków, a następnie zaboru przerz nich ziemi dobrzyńskiej, przeciwległy brzeg Wisły opanowany został przez zakon. W tym nowym układzie politycznym Włocławek stał się bastoinem obronnym polskości na tych ziemiach. Najazdy krzyżackie w latach 1329 i 1332 spowodowały ogromne spustoszenia. Wyzwoleniu miasta w 1339 r. towarzyszyła druga lokacja - tym razem na prawie chełmińskim.
W 1397 r. Włocławek był miejscem układów prowadzonych przez królową Jadwigę z mistrzem krzyżackim. Zwycięstwo pod Grunwaldem w 1410 r. przypieczętowało uwolnienie się Włocławka spod jarzma krzyżackiego. Miasto gościło przed i po bitwie pod Grunwaldem króla Władysława Jagiełłę. W czasie drugiego pobytu we Włocławku prowadził on układy polityczne z wielkim księciem litewskim Witoldem.
Po II pokoju toruńskim z krzyżakami w 1466 r. Włocławek przeżywał swój "złoty wiek" - dzięki znacznemu ożywieniu szlaku Wisły jako drogi handlowej. w tym czasie miasto stało się siedzibą królewskiej komory celnej, otwartej w 1520 r. Wraz z rozwojem miasta wzrastało jego polityczna znaczenie. W 1576 r., w obecności króla Stefana Batorego, odbył się we Włocławku zjazd senatorów, a w 1593 r. przebywał tu Zygmunt III Waza.
W 1620 r. wielki pożar strawił znaczną część miasta. W 1652 r. komorę celną przeniesiono do Nieszawy. W drugiej połowie XVII w. i w początkach XVIII w. w rezultacie wielokrotnych najazdów szwedzkich miasto uległo niemal doszczętnemu zniszczeniu.
Z głębokiego upadku Włocławek zaczął się dźwigać dopiero w końcu XVIII w. dzięki działalności Komisji Dobrego Porządku, powołanej w 1787 r. przez biskupa włocławskiego. Pierwsza połowa XIX w. przyniosła znaczne ożywienie szlaku handlowego Wisły, głównie dzięki olbrzymieniu eksportowi zboża na zachód Europy.
Wiek XIX zapisał się w dziejach miasta i okolic jako okres zrywu narodowego przeciwko zaborcom . Szczególnie głośnym echem odbiło się Powstanie Styczniowe. To właśnie we Włocławku zbiegały się nici organizacyjne ruchu powstańczego całych Kujaw. Tu także znajdował się sztab sił rosyjskich, walczących z powstańcami na przestrzeni od Wisły aż po Kalisz. We Włocławku odbyło się wiele krwawych egzekucji na uczestnikach powstania - min. rozstrzelano płk Stanisława Bechiego, garibaldczyka przybyłego z Włoch.
Rozwój Włocławka w XIX w. warnkowany był przede wszystkim eozwojem przemysłu fabrycznego. Powstały wówczas min. fabryki papieru, celulozy, fajansu, maszyn rolniczych, wyrobów drucianych, farb i lakierów.
Wraz z wybuchem I wojny światowej i opuszczeniem miasta przez oddziały carskie, bezzwłocznie ujawnił swoją działalność zakonspirowany od 1913 r. Związek Strzelecki. Już 1 sierpnia 1914 r. Związek wydał odezwę wzywającą rezerwistów, aby nie zgłaszali się do armii rosyjskiej. Niszczono połączenia telefoniczne z Płockiem, gdzie ulokowało się dowództwo wojsk rosyjskich, ewakuowane z Włocławka. W slad za przybyciem do Włocławka legionistów Piłsudskiego zaczęto werbować ochotników do Legionów. Ogółem z Włocławka i okolicy wyruszyło około 120 osób.
Po zajęciu Włocławka przez Niemców w 1914 r. zaczęto organizować masowy opór. W 1916 r. mocno zakorzeniła sie we Włocławku Polska Organizacja Wojskowa (POW). 11 listopada 1918 r. POW rozbrajała na ulicach miasta Niemców. Werbowano ochotników do armii polskiej.
Wkrótce po odzyskaniu niepodległości Polska znalazła się w stanie wojny z potężną armią radziecką. W lipcu 1920 r. we Włocławku, Lipnie i Rypinie powstały Obywatelskie Komitety Obrony Państwa. We Włocławku sformowano batalion zapasowy 14 pułku piechoty. Liczył on 17 oficerów i 944 żołnierzy. większość stanowili ochotnicy i swieżo wcieleni rekruci, którym broń wydano dopiero 12 sierpnia. W nocy z 14 na 15 sierpnia oddziały radzieckie zaatakowały pozycje polskie w okolicach miasta. Od 15 sierpnia trwały ciężkie i krwawe walk obronne przyczółka w Szpetalu Górnym oraz mostu na Wiśle. Zorganizowano - przy czynnym udziale społeczeństwa Włocławka - obronę na lewym brzegu Wisły, wzmocnioną dodatkowo nowym oddziałem batalionu zapasowego 14 pp w sile 110 żołnierzy.
Polska ofensywa rozpoczęta 15 sierpnia  1920 r. doprowadziła do całkowitej zmiany sytuacji na froncie. W obronie Włocławka poległo 40 żołnierzy. Komitet Grzebania Poległych pochował ich na wzgórzu szpetalskim.
1 maja 1921 r. przybył do Włocławka 14 pp witany przez delegację władz i społeczeństwa. Jako kwaterę pułk otrzymał stare porosyjskie koszary przy ulicy Żytniej 83, których stan przedstawiał wiele do życzenia. W krótkim czasie uporządkowano teren jednostki. Przeprowadzono bite drogi i chodniki. Jednostka w okresie międzywojennym okazywała pomoc mieszkańcom miasta w trudnych chwilach - ofiarowała węgiel i żywność bezrobotnym, organizowała opiekę nad najmłodszymi, wydająv w latach 1930 - 1932 po sto porcji żołnierskich dziennie. Żołnierze 14 pp pomagali bezrobotnym mieszkańcom Włocławka, opodatkowując się w wysokości 1% własnego wynagrodzenia, a w okresie nasilającej sie w mieście fali strajków organizowali doraźną zbiórkę pieniędzy dla najgorzej sytuowanych uczestników strajku. Żołnierze 14 pp współpracowali z działającym na terenie miasta klubami sportowymi - "Makabi" i "Cuiavią".
We wrześniu 1939 r. żołnierze 14 pp stanęli do walki z najeźdźcą hitlerowskim. Uczestniczyli w "bitwie granicznej", a następnie toczyli boje nad Bzurą, sławiąc imię żołnierza polskiego broniącego swej Ojczyzny.
W 1945 r., po zakończeniu działań wojennych, do naszego miasta skierowana została sławna bojowa jednostka inżynieryjna - 3 Brygada Pontonowo-Mostowa, która po przeformowaniu w pułk zajęła miejsce 14 pp - tak w koszarach przy ul. Żytniej, jak i w dziejach miasta i jego mieszkańców.